توسعه اجتماعی و سیاست‌های جمعیتی در ایران (بعد از انقلاب، از سال 1357 تا 1385). سیامک حیدری .حبیب‌الله زنجانی باقر ساروخانی

چکیده هدف اصلی مقاله حاضر بررسی جامعه‌شناختی سیاست‌های جمعیتی، از طریق شناخت تحول گفتمان‌ها و پارادایم‌های توسعه، و شکل‌گیری گونه‌های مختلف توسعه اجتماعی، با توجه به تغییرات ایجاد شده در نهاد خانواده در ایران بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و در خلال سال‌های 1357 تا سال 1385 می‌باشد. روش تحقیق در این پژوهش، کتابخانه‌ای بوده و متناسب با بخش‌های مختلف مقاله، از روش‌های کمی و کیفی استفاده شده است. مقاله حاضر، با بهره‌گیری از یک نگاه کلان، غلبه و چرخش گفتمان‌های توسعه (مربوط به کشورهای توسعه‌یافته مرکز و توسعه‌نیافته پیرامون)، در شکل بخشیدن به توسعه اجتماعی، سیاست‌های جمعیتی و در نتیجه تأثیر آن بر نهاد خانواده را به تصویر کشیده و نشان می‌دهد که در فاصله سال‌های 1357 تا 1385 در ایران بعد از انقلاب، نظام سیاسی جمهوری اسلامی و دست‌اندرکاران سیاسی آن، چگونه با توجه به شرایط قرارگرفته در وضعیت یک کشور درحال‌توسعه، منطبق با گفتمان‌های توسعه کلان، با اتخاذ گونه‌های مختلفی از توسعه اجتماعی و سیاست‌های جمعیتی، زمینه را برای تغییر در ساختارهای اجتماعی - فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و ... و در نتیجه ظهور انواع مختلفی از آسیب‌ها در نهاد خانواده، فراهم ساخته‌اند. واژه‌های کلیدی:توسعه اجتماعی، جمعیت، پارادایم، نهاد خانواده، سیاست‌های جمعیتی.